Door goede mondzorg kunnen tanden en kiezen goed en tot op oudere leeftijd worden behouden. Soms kan tandbederf, tandvleesaandoeningen, letsel, trauma of andere mondgezondheidsproblemen er toch toe leiden dat dit toch niet mogelijk is. Een prothese of kunstgebit kan dan de oplossing zijn.
Een gebitsprothese kan nodig zijn om verschillende redenen, waaronder:
Over het algemeen wordt een kunstgebit aanbevolen wanneer alle natuurlijke tanden in één kaak verloren zijn gegaan en er geen andere opties zijn om de mondgezondheid te herstellen of de functionaliteit van het gebit te verbeteren.
Er zijn verschillende soorten gebitsprotheses, afhankelijk van de behoeften van de patiënt en de mate van tandverlies. Hier zijn de belangrijkste types:
Volledige prothese (kunstgebit)
Een volledige prothese, ook bekend als een kunstgebit, is een verwijderbare tandheelkundige prothese. Een volledige prothese wordt gebruikt wanneer een patiënt alle tanden in de bovenkaak, onderkaak of beide kaakbogen mist. Het doel is om de natuurlijke tanden volledig te vervangen en de functionaliteit van het gebit te herstellen. Een volledige prothese bestaat uit een kunststof basis die is gevormd om de kaak en het tandvlees. Kunsttanden worden op deze basis bevestigd om een natuurlijke uitstraling en functionaliteit te geven. De prothese wordt meestal op zijn plaats gehouden door de zuigkracht tegen het tandvlees en de mondweefsels.
Klikgebit
Een klikgebit, ook bekend als een klikprothese of een overkappingsprothese, is een type gebitsprothese dat wordt ondersteund door tandheelkundige implantaten in de kaak. Deze implantaten fungeren als kunstmatige tandwortels. Dit zorgt voor een verbeterde stabiliteit en retentie. Ze bieden een stevige basis voor de prothese, waardoor deze goed op zijn plaats blijft zitten tijdens eten, praten en lachen. Omdat een klikgebit minder op het tandvlees rust, kan het minder irritatie en wrijving veroorzaken, wat kan leiden tot meer comfort voor de patiënt, vooral tijdens langdurig dragen.
Immediaatprothese
Een immediaatprothese is een type gebitsprothese dat direct na het verwijderen van de natuurlijke tanden wordt geplaatst. Het wordt vaak gebruikt wanneer het nodig is om alle tanden in één of beide kaken te verwijderen en de patiënt niet zonder tanden kan functioneren gedurende de genezingsperiode. Dit kan helpen om het uiterlijk en de functie van de tanden te behouden, evenals het zelfvertrouwen van de patiënt. De immediaatprothese dient als een beschermende laag over de genezende tandvleesweefsels, waardoor ze worden beschermd tegen trauma en irritatie tijdens de genezingsperiode na de tandextractie. Een immediaatprothese is vaak een tijdelijke oplossing en wordt meestal gevolgd door een definitieve prothese die wordt gemaakt nadat de genezingsperiode is voltooid en het kaakbot is gestabiliseerd. De definitieve prothese wordt meestal nauwkeuriger aangepast aan de veranderde kaakstructuur en biedt mogelijk een betere pasvorm en comfort.
Dit type prothese wordt gebruikt wanneer een patiënt enkele, maar niet alle tanden mist. Het kan worden ondersteund door natuurlijke tanden, tandwortels of tandheelkundige implantaten.
Een frame prothese
Dit type prothese heeft een metalen frame dat rond de bestaande natuurlijke tanden past. Het frame kan van metaallegeringen zoals chroom-kobalt of titanium zijn gemaakt. Kunsttanden en een kunststof basis worden op het metalen frame bevestigd. Het frame biedt extra stevigheid en stabiliteit, omdat het zich kan vastklemmen aan de natuurlijke tanden rondom het ontbrekende gebied. Dit kan de prothese helpen op zijn plaats te blijven en het risico op beweging te verminderen.
Een partiële plaat prothese
Dit is een prothese die is gemaakt van een kunststof basis (acryl) waarop de kunsttanden zijn bevestigd. De basis rust op het tandvlees en kan soms worden ondersteund door natuurlijke tanden of tandheelkundige implantaten. Omdat een plaatprothese voornamelijk op het tandvlees rust, kan de pasvorm en stabiliteit afhangen van de vorm van het tandvlees en het kaakbot. Bij gedeeltelijke plaatprothesen kunnen metalen klemmen worden gebruikt om ze aan natuurlijke tanden te bevestigen.
De keuze voor een specifiek type gebitsprothese hangt af van verschillende factoren, waaronder de gezondheid van de resterende tanden en het tandvlees, de kosten en persoonlijke voorkeuren. Het is belangrijk om met de tandarts of tandprotheticus te overleggen om het meest geschikte type prothese voor elke individuele situatie te bepalen.
Er zijn meerdere afspraken bij de tandarts en/of tandprotheticus nodig, voordat de prothese goed in de mond past. Dit hangt ook af van het type prothese dat nodig is en de individuele, specifieke behoeften. Over het algemeen kunnen de volgende stappen in de behandeling worden onderscheiden.
De verschillende stappen hebben een doorlooptijd van enkele weken tot maanden, afhankelijk van de complexiteit en het type prothese dat nodig is.
De kosten voor een prothese zijn van verschillende factoren afhankelijk. Dit kunnen o.a. zijn het type prothese en het aantal tanden en kiezen dat moet worden vervangen. De tandarts of tandprotheticus informeert vooraf over de kosten en het behandelplan.
De kosten voor een volledige prothese worden vergoed vanuit de basisverzekering met inachtneming van het eigen risico. De kosten voor een partiële prothese worden niet vanuit de basisverzekering vergoed, maar alleen als je een aanvullende verzekering voor mondzorg hebt. Indien je wilt weten welk bedrag wordt vergoed, kun je contact opnemen met de zorgverzekeraar. De vergoeding kan per polis en per verzekeraar verschillen.
Om te zorgen dat tanden en kiezen zo lang mogelijk behouden blijven, is goede mondzorg noodzakelijk. Bezoek daarom met regelmaat de tandarts en sla controles niet over.
