Tandknarsen is een aandoening waarbij iemand onbewust en vaak repetitief tanden en kiezen over elkaar heen schuift, slijpt of knarst. Dit gebeurt meestal tijdens de slaap en kan bij zowel volwassenen als bij kinderen gebeuren. Dit kan gepaard gaan met het klemmen van de kaken. De aandoening wordt bruxisme genoemd. Bruxisme kan zowel ’s nachts (slaapbruxisme) als overdag (waakzaam bruxisme) voorkomen.
De exacte oorzaak van tandenknarsen en kaakklemmen is niet altijd duidelijk. Het kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals stress, angst en slaapstoornissen. Maar ook een abnormale beet of het niet juist aansluiten van de boven- en onderkaak kunnen een oorzaak zijn. Daarnaast kan overmatig alcohol- en/of drugsgebruik, roken, cafeïnegebruik en bepaalde medicatie en erfelijkheid een rol spelen. Meestal wordt tandknarsen en kaakklemmen veroorzaakt door een combinatie van factoren.
Tandenknarsen en kaakklemmen kan vanzelf overgaan. Als dit niet het geval is, kunnen diverse klachten optreden. Denk hierbij aan:
De tandarts kan bepalen of er sprake is van tandenknarsen en kaakklemmen. Ook partners en familieleden kunnen soms aangeven of er sprake is van tandenknarsen ’s-nachts. De tandarts kan dit vaststellen op basis van de symptomen, onderzoek en röntgenfoto’s. Hij kan vragen naar de oorzaak van het tandenknarsen. Daarnaast inspecteert de tandarts het aangezicht, de mondholte en het gebit. Hierbij wordt vooral gekeken naar de aanwezigheid van slijtage en afdrukken van de kiezen in de wang en tong.
Gebitsbeschermer
De behandeling is afhankelijk van de oorzaak en de ernst. De meest gebruikte methode is een op maatgemaakte gebitsbeschermer (een night guard of knarsplaatje). Een nachtbeugel beschermt de tanden tegen slijtage en schade die kan worden veroorzaakt door het schuren en knarsen van tanden tijdens de slaap. Het verdeelt de kracht die wordt uitgeoefend op de tanden en voorkomt dat de boven- en onderkaak tegen elkaar wrijven.
De ernstige vorm van knarsen en klemmen wordt behandeld met een zogenaamde therapeutische splint. Deze zorgt voor een evenwichtige belasting van het kaakgewricht, de spieren en banden. Bij de meeste mensen nemen de klachten vervolgens af of verdwijnen.
Gnatholoog
De mensen die last blijven houden, kunnen door verwezen worden naar de gnatholoog, een specialist op het gebied van kaakklachten. Daarnaast kan een kaakfysiotherapeut helpen met bepaalde oefeningen, die het klemmen kunnen verminderen. Indien nodig kan een psycholoog leren omgaan met stress.
Zowel de gebitsbeschermer als de splint worden op basis van een afdruk of scan van de boven- en onderkaak in een tandtechnisch laboratorium gemaakt.
Het is belangrijk om tandenknarsen serieus te nemen en het te laten behandelen, omdat het onbehandeld ernstige schade aan het gebit en de mondgezondheid kan veroorzaken.
De tarieven voor een gebitsbeschermer of splint voor tandenknarsen of kaakklemmen zijn vastgesteld door de overheid.
De kosten worden niet vergoed vanuit de basisverzekering. Vanaf 18 jaar moet een aanvullende tandartsverzekering worden afgesloten om (een deel van) de kosten vergoed te krijgen. Indien je wilt weten of dit wordt vergoed, kun je contact opnemen met de zorgverzekeraar. De vergoeding kan per polis verschillen.
Herken je één van bovenstaande symptomen, maak een afspraak voor een controle bij de tandarts!
